İsveçte Doktorluk, Hemşirelik ve Diş Hekimliği: KISACA İSVEÇTE SAĞLIK ÇALIŞANLARI

 

Neden İsveç? Neden Özellikle İsveçte Doktorluk, Hemşirelik ve Diş Hekimliği

İsveçte doktorluk konusuna başlamadan önce biraz krallıkla yönetilen bu ülkeyi tanıyalım:

 

• Dünyanın en iyi 2. yükseköğretim sistemi (Universitas 21)
• Anadili İngilizce olmayıp dünyanın en iyi İngilizce yeterliliğine sahip ülke (English 2018 EF Ranking)
• Dünyanın en inovatif 2. ülkesi (Global Innovation Index 2016)
• Dünya sıralamasında en yaşanabilir 3. ülke (OECD Better Life Index sıralamasına göre)
• Cinsiyet eşitliğinde Avrupa Birliği’nde 1. Sırada (EIGE Endeksi)
• Ericsson, Volvo, IKEA, Atlas Copco, Tetra Pak, H&M, Spotify, Electrolux, Skype, Saab gibi dünya lideri olan bir çok şirketin menşei İsveç’tir. Birçok İsveçli şirket Türkiye’de aktif olarak çalışmalarına devam etmektedir.
• İsveç, dünyanın en prestijli akademik üstünlük ödülü olan Nobel ödülüne ev sahipliği yapmaktadır.
• İsveç, çevre teknolojileri ve sürdürülebilir çözümler ile öne çıkar: İsveç’teki tüm atıkların %99’u geri dönüşüm ile enerjiye çevrilmektedir.
• Doktorlar için decent work denen, stresi az iş hayatı, yüksek yaşam standartları ve insan haklarını gerçekten hissedebileceğiniz bir hayat
• Moleküler bioloji ve genetikte dünyanın en iyi üniversitelerini barındıran ülke
• Astra Zenica gibi Covid aşısı lideri bir şirket İsveç-İngiltere ortaklığından oluşmaktadır
• İsveç’te Covid19, iş kazası olarak sayılabiliyor. Detayları için buraya tıklayabilirsiniz.

Hangi branşlar kabül edilmektedir? 22 branş kabul edilmektedir:

• Odyoloji
• Biomedikal
• kiropraktik
• diş hijyeni
• diş hekimi
• diyetisyenlik
• tıp doktorluğu
• sağlık danışmanlığı
• medikal fizik
• ebelik
• naprapati
• hemşirelik
• mesleki hastalıklar
• optisyenlik
• ortepedi mühendisliği
• ezcacılık
• psikoterapi
• reçetecilik
• psikoloji
• psikoterapi
• radyoloji
• konuşma ve dil patalojisi

Bunlar haricinde şu branşlarda denkliğe gerek kalmadan, sadece C1 seviyesinde İsveççe ile ilerlenebilmektedir: Eczane teknisyenliği, diş teknisyenliği, diş hemşireliği ve yardımcı hemşirelik

 

Doktorlar için İsveç Krallığı’nda tıp fakültesi / diş hekimi denkliği nasıl alınıyor? Denklik başvurusu için gerekli belgeler nelerdir?

 

Öncelikle, İsveç Ulusal Sağlık ve Refah Kurumu olan Socialstyrelsen‘e başvurmanız gerekmektedir. Bundan sonraki süreçte 5 adımınız olacaktır.

1. Lisans Başvurusu Yapma
   1. 1. Öncelikle branşınızı seçmelisiniz
      2. Sonra tıp fakültesini okuduğunuz ülke AB/EEA içinde ya da dışında olduğunu belirtmelisiniz
      3. İşinizi min. 3 sene AB/EEA içinde ya da dışında bir ülkede yapıp yapmadığınızı belirtmelisiniz

 

İstenen Belgeler (asgari):

• Başvuru formu
• Transkript
• Diploma
• Minimum 5 senelik pasaport

(Varsa) Uzmanlık Belgesi (İsveç için uzmanlıktan çok, temel eğitiminizi tanıtmanız gerekmektedir.) Bu aşamada Victor’s Education olarak, sizden tüm belgelerinizi alıyor, yeminli tercümanımız ile İsveççe’ye çevirip, noter onayı ve apostil yapıyoruz. Tüm bu dökümanların orjinallirinin ‘Aslı Gibidir’ damgalı nüshaları ile tastiklediğimiz  tercümelerini işleme koymamız gerekiyor. Bu ilk adımda İsveççe bilmenize gerek yoktur, zaten daha bilmeden başvuru yapmanızı tavsiye ederiz. Ama 2, 3, 4 ve 5. aşamaların her birinde İsveççe bilmeniz gerekmektedir.

1.1 İsveççe Öğrenmek Socialstyrelsen’in ana adımlarında bu adım gözükmese de, yasal olarak sizden C1 seviyesinde İsveççe bilmenizi bekliyor olacaklar. Bu noktada da, Victor’s Education size İsveç vatandaşı, İskandinav Dili ve Kültürü programı mezunu hocası ile Türkçe ve İngilizce karşılaştırmalı şekilde hem İsveç dilini hem de İsveç kültürünü öğretiyor olacaktır.

2. Tıpta Yeterlilik Sınavı Bu sınav İsveççe olacağı için bu adımdan önce İsveççe öğrenmeyi bitirmiş olmanız lazım. Bu aşamada da, İsveççe eğitiminiz için Victor’s Education ile görüşebilirsiniz. Bu adım için dil yeterlilik belgenizi sunmanıza daha gerek yoktur. Dilde kendine güvenen bu adıma girebilir. Lakin bir kelimeyi bile yanlış anlayıp sınavı verememe gibi bir riske girmemeniz adına, dil yeterlilik sınavlarınızı geçtikten sonra bu adıma katılmanızı tavsiye ederiz.

3. İsveç Kanunları ve Düzenlemeleri Eğitimi İkinici adımı geçtikten sonra Umeå Üniversitesi’ne kaydolup bu eğitimi tamamlamanız gerekmektedir. Bu adım için dil yeterlilik belgenizi sunmanıza daha gerek yoktur. Dilde kendine güvenen bu adıma girebilir. Lakin bir kelimeyi bile yanlış anlayıp sınavı verememe gibi bir riske girmemeniz adına, dil yeterlilik sınavlarınızı geçtikten sonra bu adıma katılmanızı tavsiye ederiz.

4. Klinik Eğitim Pratik yeterliliğinizi göstermek için kendiniz bir hastane / diş hekimliği muayenehanesi /sağlık ocağı vs. bulmanız gerekmektedir. Bulduktan sonra, yeni işvereninizin Socialstyrelsen‘e özel bir başvuru formu yollaması gerekmektedir (İsveççe). Bu sürecin yaklaşık 6 ay tutması beklenmektedir. 10 senelik beyin cerrahı olsanız dahi, bu adım mecburidir. Bu adım için dil yeterlilik belgenizi sunmanıza daha gerek yoktur. Dilde kendine güvenen bu adıma girebilir. Lakin bir kelimeyi bile yanlış anlayıp sınavı verememe gibi bir riske girmemeniz adına, dil yeterlilik sınavlarınızı geçtikten sonra bu adıma katılmanızı tavsiye ederiz.

5. Başvuru Ücreti Bu son adımda da 870 SEK (hemen hemen SEK/TL birebir bu yazı tarihinde) olan başvuru ücretini yatırıp, süreci tamamlamanız beklenmektedir. Bu son adıma geçmeden önce, dil yeterlilik belgelerinizi sunmanız mecburidir.

ÖNEMLİ NOT: Önce çevirilerinizi bize verip başvurunuzu yapmanız, sonrasında İsveççe’ye başlamanız tavsiye edilir. Başvurunuzun onaylanmasını beklemekle zaman kaybetmeyin.

İsveçte doktorluk ve diş hekimliği için, İsveççe‘yi hangi düzeyde bilmemiz gerekiyor? Tıbbi İsveççe için önerebileceğiniz kaynaklar var mı?

İsveçte doktorluk, diş hekimliği, eczacılık, ebelik vs. için İsveççeyi C1 düzeyinde bilmeniz gerekiyor. Socialstyrelsen’in bu konuda net bir kararı var. C1 belgenizi görmek istiyor. İsveç’e geliyorsanız İsveççe konuşmak zorundasınız.

İsveçte doktorluk ve hemşirelik yapmayı planlar arasında, İsveç’te İsveççe öğrenmeyi düşünenler tekrar düşünmeli. Çünkü bu makalenin yazıldığı sırada İsveç’te olanlar da dersleri tamemen online almaktadır. Hatta dersleri İsveççe üzerinden almak zorunda oldukları için başlarda epey zorlanmaktadırlar. Online dersler 10-30 kişilik sınıflardaki karışık göçmen gurupları ile yapıldığından, bir an önce dili öğrenip çalışmaya başlamak isteyen pek çok Türk sağlık çalışanları için bir hüsran olmaktadır.

İsveççe’yi evinizden çıkmadan, bire bir özel dersler şeklinde profesyonel eğitimci ile başlangıçta Türkçe üzerinden sonrasında medikal İsveççe’ye yönelerek, Victor’s Education ile en verimli şekilde öğrenebilirsiniz.

Sözlük olarak da Lexin, tıbbi kaynak olarak da Medical Swedish olarak çok kullanılmaktadır.

Dil sınavlarını İsveç mi yapıyor yoksa Türkiye mi?

C1 seviyesindeki sınavlar İsveç’teki Folkuniversitet’te yapılmaktadır. Fiyatları, tarihleri ve sınav noktaları için burayı tıklayıp güncel bilgi alabilirsiniz. Bu yazı tarihi itibari ile ortalama 3500 Kron olan sınava İsveç’te girip, ülkeyi gezip görmenizde epey fayda olacaktır.

Ayrıca, İsveççe bildiğinizi belgelemenizin haricinde, baz seviyesinde İngilizce bilginiz olduğunu da belgelemeniz gerekmektedir. Bunun için TOEFL iBT, TOEFL iBT Home Edition och TOEFL iBT Paper Edition sınavları, kabul edil sınavlardan olup, Victor’s Education ile en hızlı şekilde İngilizce sınavınızı da verebilirsiniz. Referans: https://antagning.se/sv/betyg-och-behorighet/utlandsk-gymnasieutbildning/det-har-behover-du-ha/behorighet-i-svenska/

Dil sınavı ve denkliği hallettikten sonraki süreç nasıl oluyor? Uzmanlık yapmak istediğimiz alan için Türkiye’de olduğu gibi TUS benzeri bir sınava girmemiz gerekiyor mu?

Hayır. İsveç’e gelirken Türkiye’deki kalıplarınızı yıkmanız gerekiyor. İsveç’in sisteminde sınav yok. Sizi gündelik hayatta deniyorlar. İsveç’te nasıl davrandığınız, dürüstlüğünüz ve nasıl konuştuğunuz (hem tavrınız hem İsveççenizin kalitesi) önemli. Dil ve bilim sınavını verdikten sonra İsveç sistemine adım atmış oluyorsunuz ve başka bir sınav yok. Sizden beklenen İsveç kanunlarını öğrendiğiniz 5 adımdan oluşan kursu ve 6 aylık deneme sürecini tamamlamanız. Bu 6 aylık deneme sürecinde de nerede çalıştığınız fark etmiyor. Uzmansanız branşınızla alakalı bir klinik ayarlayabilirsiniz ya da sağlık ocaklarında çalışabilirsiniz. 6 ayı tamamladıktan sonra İsveç artık sizin doktorluğunuzu tanıyor ve size bundan sonra ne yapmak istediğinizi soruyor. Bu belge hem maaş hem de saygınlık anlamında sizi yükseltiyor. İster çalıştığınız yerde yeni bir anlaşma ile devam edersiniz ister başka seçenekleri değerlendirirsiniz. Uzmanlık konusunda hiçbir kısıtlama yok o yüzden buraya gelirken rahat olabilirsiniz. İstediğiniz branşta ilerleyebilirsiniz.

Bilim sınavına nasıl çalışmalı?

https://www.hypocampus.se/ sitesine üye olarak ilerleyebilirsiniz. Bu site bilim sınavıyla ilgili yardımcı olacaktır.

Kungskapsprovet’in daha önce çıkmış sorularını bu linkten bulabilirsiniz: https://www.umu.se/utbildning/sok/kunskapsprov/kunskapsprov-for-lakare/teoretiskt-delprov/

Uzmanlık için İsveç’te önerebileceğiniz alanlar nelerdir?

Uzmanlık alanlarının önemi her ülkenin kendi iç dinamiklerine göre şekilleniyor. Coğrafya, insanların düşünüş tarzı, sağlık sistemi vs. bunların hepsi doktor ihtiyacını belirleyen parametrelerdir. İsveç’te tüm sağlık sistemi birinci basamak üzerinden yönlendiriliyor. Net ve katı olarak uygulanan aile hekimliği sistemi var. Bu yüzden hem aile hekimine çok ihtiyaç var hem de maddi ve manevi olarak değer verilen bir alan.

Bunun dışında psikiyatri, ortopedi ve genel ve diğer cerrahi alanlar da aranan branşlardan. Özellikle her yer buz olduğu için düşmelerden dolayı ortopedi ve genel cerrahiye ihtiyaç fazla olabiliyor. Talep fazla yer az olan bölümler var. Örneğin plastik cerrahi de çok kıymetli ama az yer bulunabiliyor.

Asistanlık süreleri ortalama kaç yıl?

5 yıl

İsveç’te asistanların ve doktorların çalışma saatleri ve nöbetler nasıl?

Türk İş Kanunu’nda 45 saat olan haftalık çalışma süresi İsveç’te haftada 40 saattir. Tüm nöbetler bu planlamaya göre ayarlanıyor. Çalıştığınız fazladan saatler, baktığınız fazladan hastalar tercihinize göre size ek ücret olarak ya da ek izin olarak dönüyor. Nöbete kalabiliyorsunuz ya da icapçı olabiliyorsunuz. Nöbet tuttuysanız ertesi gününüz boş oluyor. Nöbetler fazla birikirse bunu ücret veya tatil olarak kullanabiliyorsunuz. Aşırı bir nöbet düzeni ve yoğunluğun olmaması, pratikte bir zorlamanın olmaması ile İsveçte doktorluk / hekimlik pek çok ülkeden pozitif ayrışmaktadır.

6 aylık deneme sürecinde maaş alınıyor mu?

Evet

6 aylık deneme sürecinde eş ve çocuk getirilebiliyor mu? Çift olarak gidildiğinde aynı şehirde çalışma şansı var mı?

Evet. Aileyi ayırma diye bir şey yok. Atanma zaten yok. İş görüşmesi sırasında eş durumu da dahil her şeyi şefle görüşüyorsunuz.

Maaşlar nasıldır?

İsveç homojen yapılı bir sosyal refah devleti olarak mühendisten, öğretmene, gece vardiyasındaki çöpçüden, doktoruna arada uçurum olmayan bir maaş skalasına sahiptir. Tek kişinin 8-10bin Kron civarında bir gideri olurken, bir ailenin 18bin Kron civarı bir gideri olabilmektedir (Tabi bunlar şehre, eve, sizin masraflarınıza göre değişecektir). Bununla beraber doktor maaşları net 30bin Kron civarı olabilmektedir. Bu maaşlar da tabi yine şehre, hastaneye, pozisyona, kıdeme ve en önemlisi en başta yaptığınız pazarlık gücüne göre değişmektedir. Bu pazarlığı İsveççe yapıyor olacağınız için, İsveççe’yi sadece sınavı geçmek için değil, iyi bi maaş kazanabilmek, akabinde iyi hizmet verebilmek ve iyi bir kültürel entegrasyon içinde olmak için öğrenmeniz gerekecektir.

Sizce Türkiye’de uzmanlık yapıp oraya uzman doktor olarak gelmek mi yoksa orada uzmanlık yapmak mı daha avantajlı?

Bunun bir kriteri yok. Sizin ne beklediğinizle, hayatınıza biçtiğiniz rolle alakalı bir durum. Türkiye’de uzmanlık yaparsanız çok vaka görme şansınız olabilir. Özetle daha rahat bir uzmanlık isterseniz İsveç, daha öğretici isterseniz Türkiye denebilir.

Günlük ortalama kaç hasta bakılır?

Bir sağlık ocağında çalışan doktor günlük 8-13, damar cerrahisinde 7-8 hasta bakarken, bir test laboratuvarında çalışan yardımcı hemşire günlük 40 hasta bakabiliyor. Sayının bu kadar az olması bir hastaya ayrılan sürenin uzun olmasından kaynaklanıyor. En az 30 dakika muayene edilmesi gerekiyor. Hastayla ilgili her ayrıntı soruluyor ve her ayrıntıyı dikte etme zorunluluğu var. Sistem fazla detaycı işleniyor. Jurnal denilen epikrizler ya da hasta muayene bilgileri çok net.

Özel hastane devlet hastanesi ayrımı var mı?

Özel hastane yok. Özel klinikler var, buralarda çalışılabiliyor. Ayrıca kiralık doktor denilen bir durum var o şekilde de çalışabilirsiniz. Ya da direkt devlette çalışma şansınız var.

Hemşirelerin görev tanımlarında Türkiye’ye göre farklılıklar var mı? Doktor hemşire ilişkisi nasıl?

 Türkiye’de hemşireler daha pasif konumda, İsveç’te ise hemşirelerin inisiyatifi daha fazla. İsveç’te hemşireler tanı koyabilir, tedavi yapabilir ve belli ilaçları yazabilir. Hemşire bir hastayı doktora getirdiği zaman belli ki çözemeyeceği bir problem var demektir.

Ayrıca diğer ülkelerdeki ast üst ilişkisine benzer bir doktor hemşire ilişkisi pek yok. Yatay hiyerarşiden yararlanılmakta.

İsveç’te doktor sayısı yeterli mi?

Doktor sayısı yeterli değil, bu yüzden İsveç göç kabul ediyor. Bakılan hasta sayısının azlığı doktor sayısı yeterliliğinden değil, İsveçlilerin rahat insanlar olmalarından kaynaklanıyor.

Sosyal haklar nelerdir?

Giriş yapıldığı andan itibaren temel haklara sahip oluyorsunuz. Ardından oturma izninizle beraber gidip kendinizi göçmenlik bürosuna, vergi dairesine kaydettiriyorsunuz. Bu aşamadan itibaren bir İsveçli hangi hakka sahipse siz de ona sahipsiniz.

· Çocuklara çocuk parası,

· Kira yardımı,

· 1 yıla kadar hem annenin hem babanın alabileceği maaşın %80’inin ödendiği ebeveyn izni, hasta olunca işe gelmeme izni,

 · 5-6 hafta yıllık ücretli izin (tek seferde alınabilen),

· Yıllık 2500 kron civarı sağlık yaşam ödeneği (ister masaja gidin, ister spor salonunda harcayın)

· Ücretsiz sağlık bakımı

· Yaşlılıkta evde bakım, eve hizmet dahil lider sosyal güvenlik uygulamaları

· ‘Fika’ denilen çalışma saatleri dahilde kek-kahve eşliğinde sosyalleşme kültürü

 · Pek çok spor salonlarında %50’ye varabilen indirim (Bu işverene bağlı)

 · Çok güçlü sendikal haklar

 vb. hakların hepsi size açık. Hastane masrafları, ilaç masraflarının bir kısmı devlet tarafından karşılanması da aynı şekilde. Bunlardan yararlanmak için vatandaş olmaya gerek yok.

 · 18 yaşına kadar çocukların diş bakımı bedava. Hatta dişçiler arayıp çocuğunuzu kontrole çağırabilir. Lakin sonrası için dişçi ücretleri, devletin sağladığı sigortanın içine girmiyor ve çok pahalı. Tanıdığımız pek çok Türk, Türkiye’ye geldiğinde dişçisine gitme yolunu seçebiliyor.

Diğer Haklar

· 5 sene kesintisiz çalışma sonu vatandaşlık

· Yurt dışında olduğunuz için eğer yapmamış iseniz dövizli askerlik mevzuatından yararlanabilme

· İsveç’te ev kredisi çekebilme ve bunun bir kısmının devletin sübvanse etmesi

· Eksi faiz ve düşük enflasyonist ortam

Diş hekimleri için süreç İsveçte doktorluk süreci ile aynı mı?  İsveç’te diş hekimleri için uzmanlık süreci nasıl işliyor, bunu nasıl ve nereden öğrenebilirler?

Diş hekimleri halk diş sağlığı merkezlerinde çalışabilirler ya da özel klinik açabilirler. Halk diş sağlığı merkezlerinde akut diş çekimi, dolgu gibi daha acil müdahale gerektiren durumlarla uğraşılıyor. Özel kliniklerde ise daha çok rutin takipler yapılıyor. Uzmanlık yapma şansları da var elbette. Diş hekimleri de aynı sürece dahil. Socialstryrelsen’e belge gönderiliyor, dil sınavları veriliyor, yer bulunuyor ve çalışılıyor.

Diş hekimlerinin yeterlilik sınavı için şu kaynakları tavsiye ederiz: https://ki.se/sites/kise/files/2023/09/F%C3%B6rkortad%20litteraturlista%2020230905.pdf

Bunun haricinde bu site sizi diş hekimliği yeterlilik sınavına hazırlayabiliyor: https://tb.dsv.su.se/

 

 

Neden Victor’s Education

İsveç’i iyi bilen çalışanları ve kurumsal yapısı ile, hem İsveççe’de profesyonel dil eğitimi hem de noter tasdikli çevirilerden genel danışmanlığa kadar, size binlerce kron tasarruf sağlatabilmek için yanınızda olabilecek yegane adres olan Victor’s Education’ı, İsveçte doktorluk, İsveçte hemşirelik, İsveçte diş hekimliği için tercih edebilirsiniz.

Neden Online Ders? Türkiye’de giderek gerileyen genel eğitim sistemi, gelişmiş ülkelerin çok gerisinde kalmış, geleneksel bir yol olan yüz yüze eğitimde kültürümüzde neredeyse kemikleşmiştir. Yüz yüze eğitimin de kendi içinde artıları olmasına rağmen, online İsveççe Kursları ile artık Türkiye’nin her yerinden sağlıkçılar aynı derste buluşup, ortak bir amaç için ilerleyebilirken, okula gidip gelmenin zaman ve maliyetini bertaraf etmişlerdir. Online İsveççe Dersleri, aynı zamanda İsveç gibi dijitalleşmenin hat safhada olduğu bir ülke için adaptasyon sürecini hızlandırır. ATM’lerin neredeyse kalktığı, tüm ödemelerin online yapıldığı, hatta ve hatta ilk sağlık kontrollerinin online yapıldığı bir İsveçte doktorluk yaptığınızı hayal etmek, çok da zor olmasa gerek. Kry.se, doktor24.se gibi sayfalar ile artık İsveçte doktorluk sistemi de online. Sıra beklemeden, kamara ile sağlık personeline hastalığını anlattığınız bir ülke düşünün. Belki de siz, o kameranın arkasındaki doktor olmak için Victor’s Education’dan ders alıyor olacaksınız.

 

Kaynaklar

Victor’s Education

Dr. Burak A. Y.

Hemşire Pınar B.